VÒNG ĐÀM PHÁN DOHA LÀ GÌ

  -  

Tuần qua, vòng đàm phán Doha của Tổ chức Thương mại Thế giới WTO đã chảy vỡ tại Genève sầu. Diễn đàn Kinh tế tuần này sẽ trao đổi cùng tởm tế gia Nguyễn Xuân Nghĩa về form cảnh cùng hậu quả của biến cố ấy đối với việc giao thương giữa các nước, với nhất là với viễn ảnh Việt Nam sắp gia nhập Tổ chức WTO. Tiết mục chuyên đề kỳ này sẽ vày Đỗ Hiếu thực hiện sau đây.

Bạn đang xem: Vòng đàm phán doha là gì


*

Đỗ Hiếu: Thưa ông Nguyễn Xuân Nghĩa, giải pháp đây đúng một mon, vào chương trình sản phẩm tuần của mục Diễn đàn Kinc tế và với tiêu đề "Trâu chậm và Nước đục", ông đã bao gồm những dự đân oán bi đát về vòng đàm phán Doha của Tổ chức Thương mại Thế giới. Thứ Hai 24 vừa qua, vòng đàm phán ấy đã tan vỡ sau kỳ họp tại trụ sở WTO ở Genève. Chúng tôi xin đề nghị là kỳ này, họ sẽ trao đổi về vấn đề trên để lượng định hậu quả đối với những nước, nhất là đối với Việt Nam vào triển vọng sẽ được gia nhập Tổ chức WTO nội năm nay. Câu hỏi trước tiên của Cửa Hàng chúng tôi là vòng đàm phán Doha ấy là gì?

Nguyễn Xuân Nghĩa: Tháng 10 năm 2001, các nước thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới WTO đã mở ra một vòng đàm phán mới nhằm hạ thấp những rào cản luồng giao dịch giao thương mua bán giữa những nước, như quan liêu thuế biểu hay hạn ngạch nhập khẩu, với mục đích chủ yếu đề ra là tất cả một chế độ ngoại thương công bằng hơn cho các nước nghèo. Vì hội nghị năm ấy của WTO được triệu tập ở Doha của xứ Qatar trong vùng Vịnh Ba Tư đề xuất người ta mới gọi đó là vòng đàm phán Doha.

Thế rồi, sau các kỳ họp kế tiếp tại Cancun của Mexico, rồi Genève sầu của Thụy Sỹ, rồi Paris và Hong Kong với tuần qua tại Genève, người ta vẫn ko giải tỏa được những mâu thuẫn về quyền lợi giữa các nước và vòng đàm phán này mới coi như sụp đổ sau năm năm thảo luận.

Đỗ Hiếu: Mà nguyên do bởi sao sau nhiều cố gắng, vòng đàm phán ấy lại sụp đổ vào tuần qua?

Nguyễn Xuân Nghĩa: Về nguyên nhân thì tuần qua, sáu khối chính yếu tđê mê gia hội nghị là Hoa Kỳ, Nhật Bản, Liên hiệp Âu châu cùng Úc Đại Lợi mặt phía những xứ công nghiệp hoá, với vị trí kia là Ấn Độ với Brazil, đã chỉ gồm thảo luận về hai trong cha đề mục chính là chế độ trợ giá nông phẩm tại các nước giàu, chế độ bảo hộ thị trường nông sản tại các nước như Ấn Độ, Brazil và Nhật Bản. Họ không kịp bàn đến đề mục thứ bố là giải tỏa thị trường cho các mặt mặt hàng không giống không tính nông phẩm.

Trong nhị đề mục được thảo luận, một đằng là trợ giá bán ở nhà với đằng cơ là dựng rào cản nông phẩm từ không tính vào, những nước đều không đạt được thỏa thuận bắt buộc ngày tiếp theo., Tổng giám đốc WTO là ông Pascal Lamy đã tuyên bố chấm dứt hội nghị để các nước gồm dịp về suy nghĩ lại.

Đỗ Hiếu: Sau những cạnh tranh khăn liên tục từ năm năm nay, đáng lẽ những nước đã phải thấy trước được những trở ngại để tra cứu phương pháp khắc phục, chứ vị sao lại để hội nghị tung vỡ như vậy?

Nguyễn Xuân Nghĩa: Thưa là ngay lập tức sau Thượng đỉnh của đội G-8 tại St. Petersburg hôm 17, lãnh tụ của bảy nước công nghiệp hàng đầu thế giới và Liên bang Nga đã chỉ thị cho những bộ trưởng liên hệ là phải cố gắng san bằng những dị biệt để đạt được một thỏa ước chung cơ mà cuối thuộc việc ấy vẫn ko thành, khiến nước này đổ lỗi đến nước kia.

Trong đưa ra tiết thì gồm mâu thuẫn giữa Hoa Kỳ với Liên hiệp Âu châu về cơ chế trợ cấp nông nghiệp, với phía Hoa Kỳ cho là mình nhượng bộ đã nhiều với Liên Âu thì lại đến rằng bản thân không thể cắt giảm thêm trợ cấp. Còn về những nước cơ thì cũng ko muốn hạ thấp mặt hàng rào bảo vệ nông phẩm của bản thân. Đấy là về những lý do, còn về nguim nhân thì bọn họ phải thấy ra nhiều yếu tố phức tạp khác.

Đỗ Hiếu: Ông nói về nguyên nhân cùng về nguyên nhân, nghĩa là còn phân biệt những động lực tiềm ẩn mặt dưới sự bất đồng quan tiền điểm ấy tuyệt sao?

Nguyễn Xuân Nghĩa: Thưa đúng như vậy, nguyên do tất cả thể là những yếu tố pháp lý tốt kỹ thuật, ngulặng nhân là những yếu tố chính trị rắc rối hơn. Hai khối đụng độ nhau nặng nhất trong kỳ hội nghị này là Liên hiệp Âu châu với Hoa Kỳ. Về phần Âu châu, các nước đang gặp khủng hoảng về bản sắc và tương lai lồng vào sự suy yếu của bao gồm quyền, nhất là của bao gồm quyền Pháp, cần ko muốn và ko thể nhượng bộ thêm.

Do đó, mặc dù có chủ trương tự vày mậu dịch, họ vẫn bảo trì chế độ bảo hộ nông nghiệp với tiếp tục trợ cấp nông gia của họ cần những nước nghèo mới bị thiệt thòi. Khi Chủ tịch Hội đồng Liên Âu là Jose Manuel Barroso vừa đồng ý với Tổng thống Mỹ là sẽ cho những đại biểu nhiều quyền thương thảo hơn thì Tổng thống Pháp lập tức nhắc nhở ông Barroso rằng ông ta không có thẩm quyền đề ra chỉ thị về đường hướng thương thảo của Tổ chức WTO.

Liên Âu cơ mà giảm bớt việc trợ cấp nông nghiệp thì sẽ tạo thiệt hại mang đến mười mấy quốc gia nông nghiệp Âu châu vào số 25 hội viên. Bế tắc của WTO chính là hậu quả của những bế tắc vào cơ chế Âu châu. Mà đây chỉ là vấn đề thuộc phạm vi Âu châu.

Đỗ Hiếu: Thế còn về phía Hoa Kỳ?

Nguyễn Xuân Nghĩa: Hoa Kỳ gặp trả cảnh thực ra còn rắc rối hơn nữa. Từ mươi năm ni, lãnh đạo xứ này gặp phản ứng bảo hộ mậu dịch rất mạnh từ trong nội bộ, nhất là từ đảng Dân chủ trong Quốc hội. Tổng thống Bush tất cả xin Quốc hội Mỹ mang đến Hành pháp được rộng quyền thương thuyết về ngoại thương mậu dịch nhưng đặc quyền mở rộng ấy sẽ kết thúc vào giữa năm tới vì sau đó, mọi việc thương thuyết về ngoại thương sẽ phải được Thượng viện cứu xét với phê chuẩn.

Vì nguyên do ấy, Tổng thống Mỹ bao gồm muốn kịp knhị thông vòng đàm phán Doha trước khi Quốc hội khoá mới sẽ họp vào đầu tháng Giêng năm tới. Với những suy yếu của bao gồm quyền Bush về những vấn đề quanh đó mậu dịch như hiện ni, đảng Cộng hoà tất cả khi sẽ mất đa số tại Thượng viện, lúc đó Hành pháp Cộng hoà đành bó tay trước Quốc hội khoá mới, một Quốc hội còn bảo hộ mậu dịch mạnh hơn nữa, với vòng đàm phán Doha của WTO vì chưng vậy mới thực sự tung vỡ.

Xem thêm: Tiểu Sử Trang Trần Là Ai ? Tiểu Sử, Sự Nghiệp Và Đời Tư Cựu Người Mẫu

Đỗ Hiếu: Ông nói nhiều đến phản ứng bảo hộ mậu dịch, nghĩa là bảo vệ thị trường nội địa bằng nhiều biện pháp hạn chế không giống nhau. Vì sao các nước giàu lại gồm phản ứng như vậy? Và trong tương lai, Tổ chức WTO sẽ đi về đâu nếu những nước kỹ nghệ lại bao gồm phản ứng bảo hộ ấy?

Nguyễn Xuân Nghĩa: Một nguim nhân chính là chính quyền các nước ấy đều thuộc loại yếu, bao gồm đa số không đủ dày đủ vững yêu cầu phải ngả theo tinh thần mị dân để tranh con thủ hậu thuẫn của một số cử tri bao gồm thể bị thiệt thòi vì chưng tự vị cạnh ttrẻ ranh, tự bởi vì mậu dịch. Vì vậy, họ mới đẻ ra mỹ từ cao đẹp là "mậu dịch công bằng" nạm bởi vì "mậu dịch tự do" để ngụy trang chủ trương bảo hộ.

Nguyên ổn bởi vì thứ nhì gồm lẽ còn nâng cao hơn, đó là sự hồi sinh của chủ nghĩa quốc gia vào sinh hoạt khiếp tế, nôm mãng cầu là nhân danh quyền lợi quốc gia, người ta hạn chế luồng giao dịch và đầu tư tự bởi giữa các nước. Thí dụ cụ thể được thấy khá nhiều vào năm qua là bao gồm quyền can thiệp với ngăn cản giới đầu tư nước ko kể bỏ tiền thụ đắc các doanh nghiệp vào nước.

Chúng ta đã thấy hiện tượng kỳ lạ ấy tại Pháp, Tây Ban Nha với tại cả Hoa Kỳ ở mức độ thấp hơn và vày lý cớ gọi là bình an hay quốc chống. Nói phổ biến, tôi thiển nghĩ là chúng ta đang chứng kiến một sự thoái trào của hiện tượng toàn cầu hoá, đã manh nha từ 1999 cùng sẽ ngày dần rõ rệt hơn.

Đỗ Hiếu: Hoa Kỳ là một quốc gia luôn luôn luôn đề cao tự vì ngoại thương và ghê tế thị trường và lại là một hội viên nòng cốt của Tổ chức WTO, vì sao lại để xảy ra hiện tượng ấy?

Nguyễn Xuân Nghĩa: Tôi trộm nghĩ, và mong muốn là bản thân không đúng, rằng họ đang chứng kiến sự xuống cấp của giới thiết yếu trị gia tại Mỹ Khi họ trở thành mị dân hơn, lại khéo bít giấu chuyện ấy đằng sau chủ trương gọi là "đại chúng", popucác mục, nôm na là để phục vụ đa số, thực chất là để mua phiếu của một thành phần cử tri bằng biện pháp bảo hộ mậu dịch. Vì muốn nâng đỡ nông gia, thực chất là những nhà buôn cự prúc về nông nghiệp, họ khiến thiệt hại mang lại nông gia của các xứ nghèo nhưng điều ấy thực ra ko quan lại trọng vì chưng nông gia những xứ ấy có bỏ phiếu cho họ đâu?

Khi một Tổng thống thuộc đảng Dân chủ như ông Bill Clinton muốn được rộng quyền đàm phán về ngoại thương để mở rộng tự vị mậu dịch, ông ta phải kêu gọi sự ủng hộ của các đại biểu bên phiá Cộng hoà mới thành công xuất sắc. Tổng thống Bush cũng vậy, ông thường xuim gặp sức nghiền rất mạnh của xu hướng bảo hộ mậu dịch trong Quốc hội, nhất là từ đảng Dân chủ.

Đỗ Hiếu::Nhưng xin được hỏi lại ông lần nữa, còn tổ chức WTO, và những ràng buộc đối với quốc tế về quyền tự bởi vì mậu dịch?

Nguyễn Xuân Nghĩa: Tôi không lạc quan liêu về cơ chế ấy bắt buộc mới nghĩ rằng Việt Nam rơi vào trả cảnh "trâu chậm uống nước đục". Tôi thiển nghĩ rằng nhìn từ Hoa Kỳ, tổ chức WTO là một cơ chế rườm thẩm tra, nhiêu khê, một diễn đàn kiện tụng triền miên và thực tế là một thất vọng lớn. Vì vậy, Hoa Kỳ không hề coi WTO là một nơi khả dĩ knhì thông các bế tắc của bản thân và từ nhiều năm ni đã có xu hướng đi kiếm tìm những thỏa thuận tay đôi hay cấp vùng, thí dụ như các Hiệp định Thương mại Song phương xuất xắc Thỏa ước Tự vì chưng Mậu dịch Bắc Mỹ.

Không chỉ Hoa Kỳ mới nghĩ vậy, những nước khác cũng thế. Thỏa ước tuy vậy phương có những quy định đơn giản và cụ thể hơn lúc có tnhóc chấp hoặc lúc cần khai thông bế tắc. Huống hồ là trong loại hiệp định tay đôi ấy, các nước nhiều như Mỹ tốt Âu châu thường có thế mạnh với chi phối được doanh nghiệp.

Một chỉ dấu rõ rệt của xu hướng trên tại Hoa Kỳ là việc nuốm thế vị Đại diện Thương mại mới nhậm chức là ông Rob Portman. Ông này vừa lên nỗ lực ông Robert Zoellichồng đi làm Thứ trưởng Ngoại giao, thế rồi mon Tư vừa qua ngay trong khi vòng đàm phán Doha đang ở vào tầm gay go nhất thì ông Portman lại được đề cử làm cho Tổng giám đốc Chi phí để bà Susan Schwab lên núm có tác dụng Đại sứ Thương mại.

Lúc điều trần trước Thượng viện để được phê chuẩn, bà Schwab đã bị khuynh hướng bảo hộ mậu dịch đàn hạch rất nặng hầu gây sức nghiền. Qua năm 2007 tới đây, Tổng thống Bush hết còn rộng quyền đàm phán về ngoại thương nữa và lúc ấy, chuyện WTO sẽ hết là đề mục quan lại trọng.

Đỗ Hiếu: Trong trả cảnh thiếu lạc quan ấy, Việt Nam chuyển phiên trở ra làm sao sau thời điểm được vào WTO?

Nguyễn Xuân Nghĩa: Tôi vẫn nghĩ rằng việc gia nhập WTO là điều có lợi trong lâu dài hơn và mang lại nhiều người, nhưng ta đừng nên nghĩ rằng đấy là một mục tiêu. Nó chỉ là một bước cần thiết khi ta hội nhập với thế giới bên ngoài và đừng cho rằng từ đấy mọi chuyện sẽ rốt đẹp. Việt Nam cần chuẩn bị học tập tranh cãi xung đột và kiện cáo trong khuôn khổ WTO.

Một chuyện cấp bách trước mắt là cần quan liêu niệm lại cơ chế nông nghiệp để hướng dẫn và trợ góp nông gia trong môi trường cạnh tranh mãnh mới. Cho đến nay, Lúc giá bán nông phẩm tăng, họ bị thất thâu với bị thiệt, lúc giá chỉ nông phẩm hạ, họ càng bị lỗ lã bắt buộc chẵn lẻ gì họ cũng bị thua kém nhưng mà không hiểu tai sao. Cuộc biện pháp mạng về biết tin cùng cải phương pháp hành chính công quyền nhưng người ta chờ đợi từ khi đạt thỏa thuận với Hoa Kỳ về việc gia nhập WTO thực ra vẫn chưa bắt đầu!

Đỗ Hiếu: Câu hỏi cuối, thưa ông, thế còn quy chế mậu dịch bình thường cùng vĩnh viễn với Hoa Kỳ?

Nguyễn Xuân Nghĩa: Thưa đấy mới là then chốt khi ta thấy rằng các nước sẽ phân phát triển ngoại thương qua hiệp định tuy vậy phương hơn là gom mọi chuyện vào WTO. Riêng với Hoa Kỳ, việc đạt được quy chế mậu dịch bình thường một phương pháp vĩnh viễn, gọi là PNTR, có thể còn trở ngại vày Việt Nam đã bình thường hoá quan liêu hệ hầu như mọi mặt với Hoa Kỳ, lãnh đạo Việt Nam vẫn chưa bình thường hoá quan hệ với chủ yếu người dân của mình, khi chẳng tôn trọng tự vị, nhân quyền cùng những quy tắc hành xử văn minh tối thiểu.

Xem thêm: Đức Phật Là Ai - Cuộc Đời Đức Phật Thích Ca Mâu Ni

Việt Nam buộc phải chủ động với can đảm giải quyết lấy việc ấy chứ đừng để Quốc hội Mỹ yêu cầu. Khi WTO lâm vòng bế tắc cơ mà Việt Nam lại bị ách tắc bởi lãnh đạo siêng quyền với người dân thì đấy là điều đáng xấu hổ.